Jana Beranová
Jana Beranová schrijft poëzie en proza. In 2008 ontving ze de Erasmusspeld voor haar inzet voor de letteren, en in 2009 – 2010 was ze stadsdichter van Rotterdam.
Ook maakte ze naam als vertaalster van de romans van Milan Kundera en veel Tsjechische dichters waarvoor ze een onderscheiding kreeg van de Tsjechische staat (Černín medaille). In 2008 publiceerde zij bij De Bezige Bij De geboorte van Sisyphus, een monumentale bundel als eerbetoon aan dichter-immunoloog Miroslav Holub.
Ooit als vluchtelinge met haar ouders uit het communistisch Tsjecho-Slowakije in Nederland beland, studeerde zij in Rotterdam af in de economie. Geleidelijk aan schakelde ze over op literatuur, was 18 jaar docent poëzie in de Maasstad en aan de Schrijversvakschool in Amsterdam.
In 2011 verscheen bij uitgeverij De Geus haar verzamelbundel Werkboek 1983-2010, een keuze uit zeven dichtbundels en nieuw werk, inclusief dvd met trompetspel van Eric Vloeimans en animaties van Sybren Kuiper. In hetzelfde jaar bundelde de Rotterdamse uitgeverij Douane haar stadsgedichten onder de titel Stad in de watten.
‘Ik voel me betrokken bij het breekbare en de maatschappij, naast de bomen en de bloemen die we gelukkig ook hebben,’ zegt zij. ‘Sinds mijn tekst voor de poster van Amnesty International: als niemand/ luistert/ naar niemand/ vallen er doden/ in plaats van/ woorden, werk ik vaak voor deze organisatie voor mensenrechten en als bestuurslid van PEN Nederland heb ik me jarenlang ingezet voor gevangen schrijvers via het internationale Writers in Prison Committee.’
Verschillende van haar gedichten zijn geplaatst in de openbare ruimte. Tijdens Poetry International 2013, werd bijvoorbeeld in het park Oude Westen (West-Kruiskade) de door beeldend kunstenaar Guido Marsille naar haar gedicht Klare taal gemaakte wegwijzer geplaatst. Maar ook elders – in Naarden, Den Briel en bij Kinderdijk zijn haar teksten permanent vereeuwigd op muren of anders. Vaak komt u haar naam tegen in bloemlezingen op thema of als werk in opdracht.
Beranováprijs 2023
WIM T. SCHIPPERS WINT Jana Beranováprijs 2023
De Jana Beranováprijs 2023 is toegekend aan Wim T. Schippers, zo maakt Stichting Woordnacht vandaag bekend. Vanwege het recente overlijden van zijn levenspartner Ellen Jens stelde Woordnacht de berichtgeving enige tijd uit. De schrijver, tevens beeldend kunstenaar, presentator, acteur, televisie- en programmamaker, ontvangt de prijs op grond van zijn baanbrekende literaire en taalkundige verdiensten. Het volledige juryrapport wordt openbaar gemaakt tijdens de uitreiking op vrijdag 15 december om 15.30 uur in Boekhandel Donner in Rotterdam.
De jury benadrukt het iconische gehalte van Schippers en noemt de prijs ‘op het lijf geschreven’. De Jana Beranováprijs bekroont jaarlijks een Nederlandstalige auteur die de artistieke vrijheid en integriteit vooropstelt, zonder te hechten aan waardering op grond van conventionele, modieuze of moreel gangbare criteria.
Dat geldt bij uitstek voor Wim T. Schippers die in de afgelopen zes decennia nadrukkelijk zijn eigen koers volgde: even spraakmakend als ongrijpbaar. Hij verrijkte de Nederlandse taal met nieuwe woorden en uitdrukkingen, gaf een andere betekenis aan dagelijks taalgebruik en ging als (toneel)schrijver, televisie- en programmamaker stelselmatig voorbij aan literaire en dramaturgische wetten. Dat resulteerde onder veel meer in roemruchte televisieseries zoals De Fred Haché Show, Waldolala, Op zoek naar Yolanda, We zijn weer thuis en toneelvoorstellingen waaronder Going to the dogs dat internationaal opzien baarde.
De jury van de Jana Beranováprijs 2023 bestaat uit Hans Sibarani (voorzitter), Gina van den Berg, Frank van Dijl, Wouter van Heiningen en Julia van Weijen. Aan de prijs is een bedrag van € 4.000 verbonden. Stichting Woordnacht stelde de Jana Beranováprijs – vernoemd naar een levende Rotterdamse dichter en mede ondersteund door Boekhandel Donner – in 2019 in. Eerdere winnaars waren Peggy Verzett, Michael Tedja en Annelies Verbeke.
Het juryrapport kan hier teruggelezen worden.
Foto’s © 2023 Luuk Barth
Laureaten tot op heden:
2023: Wim T. Schippers
2022: Annelies Verbeke
2020: Michael Tedja
2019: Peggy Verzett
Mede mogelijk gemaakt door:
